«آدم کوچولوی گرسنه» در جست‌وجوی پیدا کردن نان، برای سیر شدن، با روند درست شدن نان آشنا می‌شود. او در این مسیر می‌آموزد که با تلاش و پشت‌کار به خواسته‌هایش می‌رسد و این‌که درمی‌یابد، هرچیزی که می‌خواهد باید قیمتش را بپردازد.
یک روز صبح، یک آدم کوچولو، از خواب بیدارمی‌شود. او گرسنه است. به آشپزخانه می‌رود؛ ولی چیزی برای خوردن پیدا نمی‌کند. به سوی نانوایی می‌رود و از نانوا نان می‌خواهد؛ ولی چون پول ندارد، نانوا به جای پول از او آرد می‌خواهد. آدم کوچولو به راه می‌افتد و از آسیابان آرد می‌خواهد و او به ازای آرد گندم مطالبه می‌کند. او به مزرعه می‌رود و کشاورز برای سبز شدن گندم از او پشکل می‌خواهد و اسب هم از او علف‌های تازه و زمین هم برای دادن علف از او آب طلب می‌کند. سرانجام آدم کوچولو با تمیز کردن رودخانه، آب به دست می‌آورد و مسیر طی شده را بر می‌گردد و می‌تواند به ازای کاری که کرده نان به دست بیاورد.
این داستان، شبیه داستان عامیانه ایرانی، به نام دُم دوز است که سبب آشنایی کودک با مراحل تهیه نان می‌شود و هم‌چنین به کودکان می‌آموزد که برای به دست آوردن هر چیز، باید قیمتی برای آن پرداخت. کودک با این داستان در می‌یابد که چیزهایی که به سادگی در دسترس او هستند، با چه تلاشی به او می‌رسند. او هم‌چنین ارتباط با محیط‌زیست را می‌آموزد تا جایی که برای برداشت آب، رودخانه را تمیز می‌کند. همه این روند نیز، نشان از تاثیر یک انسان در محیط اوست. او مفید بودن و پویایی در اجتماع را یاد می‌گیرد و با نقش خود و دیگران در این فضا آشنا می‌شود.
تصویرگری کتاب به صورت کلاژ و برای کودکان دل‌نشین و جالب است.
در پژوهش‌نامه ادبیات کودک و نوجوان درباره داستان «آدم کوچولوی گرسنه» ، این‌گونه نوشته شده است:
«باید بدوی تا سیر شوی مثل «دویدم و دویدم/ سر کوهی رسیدم…» رفته و رفته و سر از، سر زمین دیگر درآورده است. از دل آدم کوچولوی گرسنه که دنبال سیر کردن شکمش است. ولی چیزی توی خانه ندارد. حتی پول ندارد نان بخرد و سیر بشود و اینجا داستان شروع می‌شود. او سراغ نانوا می‌رود تا نان بگیرد و نانوا در مقابل نان از او می‌خواهد برایش آرد بیاورد. آسیابان گندم می‌خواهد، کشاورز پشکل، اسب علف، زمین آب و رودخانه تمیزی و نظم، حالا وظیفه‌ی آدم کوچولوست همه‌ی این کارها را انجام دهد. زنجیره را به هم وصل کند تا به چیزی که می‌خواهد برسد.
این داستان شبیه متل «دویدم و دویدم»است، داستانی کودکانه با بازی زبانی ساده و جملاتی کوتاه که علاوه بر سرگرم کردن کودک به او نظم فکری می‌دهد و غیرمستقیم او را با تجارب تازه‌ای از دنیای اطراف و نیازهایش آشنا می‌کند، نیازهای خیلی معمولی که برای به دست آوردن هر کدام از آنها زحمت‌های فراوانی کشیده شده است؛ مانند کتاب قصه طوقی سروده‌‌ام. آزاد که پیش از این همین ناشر آن را منتشر کرده است. این کتاب سعی می‌کند به خردسالان بیاموزد برای به دست آوردن هر چیز باید تلاش کرد و خواسته و نیازها راحت به دست نمی‌آیند. ترجمه‌ی روان و تصاویر خوب این کتاب امکان ارتباط بهتر با مخاطب را فراهم می‌کند. داستان تازه نیست؛ اما شیوه‌ی پرداخت و روایت آن جذاب است. کودک در روند داستان، علاوه بر همکاری بین افراد جامعه، با ارتباط مشاغل و فرایند طبیعی تهیه غذا آشنا می‌شود و متوجه می‌شود در این زنجیره هر کدام از کار بیفتد، بقیه با اختلال مواجه می‌شوند. از طرف دیگر، تصاویر به شکل کلاژ است و می‌تواند در مخاطب حس بهتری ایجاد کند.»
نویسنده کتاب «پیر دلی» است که اهل شمال فرانسه است. او علاقه بسیاری به زبان دارد. دلی درباره این موضوع می‌گوید: «وقتی کلمات طعم می‌یابند، گوش‌ها از خوردن آنها خوشحال می‌شوند.» فهرست کتاب‌های او، بیشتر از قصه‌ها و افسانه‌های سنتی تشکیل می‌شود که به مرور زمان، در زندگی امروزی جای باز می‌کنند.
تصویرگر خلاق کتاب هم «سسیل هود ریزیه»است. او عاشق طراحی بوده و ساعت‌ها به برش کاتالوگ‌ها می‌پرداخته است. او پس از تمام کردن درسش در دوره کارشناسی ارشد هنر، تصویرگری کودکان را انتخاب کرده‌است.
«کلر ژوبرت» این کتاب را از فرانسه به فارسی برگردانده است. او نویسنده و تصویرگر فرانسوی است که در جوانی مسلمان شده و پس از ازدواج به ایران آمده است. وی در رشته علوم تربیتی، ادبیات کودک و مدتی هم در حوزه تحصیل کرده است. از زمانی که او مادر شد، علاقه‌اش به نوشتن برای کودکان پویا شد. «ژوبرت» جایزه‌های بسیاری از جمله جایزه جشنواره کتاب سلام، کتاب‌های کمک آموزشی رشد، پروین اعتصامی و … را دریافت کرده است.
📑 برگرفته از سایت کتابک ( https://ketabak.org )
۱- گفت‌وگو کنید.
پس از بلندخوانی کتاب، با پرسش‌هایی مانند زیر، با کودک گفت‌وگو کنید:
- وقتی گرسنه می‌شوی چه می‌کنی؟
- از قبل می‌دانستی نان چگونه درست می‌شود؟
- تا به حال نان پختی؟
- کار نانوا چیست؟ نانوایی چه مراحلی دارد؟
- مزرعه چه جور جایی است؟
- کشاورز چه کاری می‌کند؟
- درباره دانه کاشتن چه می‌دانی؟ تا به‌حال دانه کاشته‌ای؟
- تا به حال آسیاب دیده‌ای؟ درباره آسیابان چه می‌دانی؟
- چرا برای سبز شدن علف نیاز به پشکل است؟
- آیا تصویرهای کتاب را دوست داری؟ نظرت درباره آنها چیست؟
- اگر تو جای تصویرگر باشی، همه چیز را همین‌طور می‌سازی؟
- هرچیزی که می‌خواهیم راحت و زود به دست می‌آید؟
- چرا باید برای به دست آوردن چیزهایی که نیاز داریم، تلاش کنیم؟
- به نظرت هر کدام از چیزهایی که در زندگی ما کاربرد دارند، از چه مرحله‌هایی می‌گذرند، تا به ما برسند؟ مثال بزن.
- به دید تو چرا روخانه آن‌قدر کثیف بود که آدم کوچولو باید تمیزش کند، تا آب داشته باشد؟
- درباره زباله‌هایی که در رودخانه‌ها یا محیط‌زیست ما هستند، چه می‌دانی؟ از کجا می‌آیند؟ چرا در طبیعت هستند؟
- چه کارهایی می‌توانیم برای حفظ و مراقبت از محیط‌زیستمان، بکنیم؟
- با تفکیک زباله آشنا هستی؟
۲- پوستر از دانه تا نان بسازید.
همراه کودک پوستری از مراحل تبدیل دانه گندم به نان بسازید.
۳- نانوا شوید.
به همراه کودک وسایل درست کردن یک نوع نان ساده را فراهم کنید. سپس به همراه او مرحله به مرحله نان بپزید. دستور پخت را همراه هم به شکل ساده روی کاغذ بنویسید (اگر کوک هنوز سواد خواندن ندارد می‌توانید نوشته‌ها را با تصویر همراه کنید) و اجازه دهید اندازه‌گیری مواد اولیه و را کودک خودش انجام دهد. اجازه بدهید شکل نان را هرجور که دوست دارد بپزد و در ورز دادن و کار با آرد آزاد باشد.
۴- داستان بگویید.
توجه کودک را به روند داستان جلب کنید. این‌که آدم کوچولو برای به دست آوردن نان، نزد چند نفر می‌رود و چه مراحلی را طی می‌کند. او را همراهی کنید تا همین روند را با پژوهش، درباره یک خوراکی روزانه مانند شیر یا پنیر و یا حتی یکی از وسایل در دسترسش مانند مداد یا کتاب یا یکی از اسباب‌بازی‌هایش بیاید. سپس این روند را به صورت داستانی تصویری، از زبان آن خوراکی یا وسیله دربیاورد و کتاب یا پوستر بسازد. می‌تواند برای آن فلش‌کارت بسازد و آن را نقاشی کند یا از تصویرهایی که در اینترنت یا کتاب‌ها هست، استفاده کند.
۵- کتاب مشاغل بسازید.
به همراهی کودک درباره شغل‌هایی که در کتاب هست، مانند نانوایی، کشاورزی و آسیابانی، پژوهش کنید. از کودک بخواهید با اطلاعات به دست آمده یک کتاب تصویری بسازد. تلاش کند برخی از وسایلی که در این شغل‌ها به کار می‌روند را به صورت کوچک با کاغذ رنگی بسازد و در کتابش جای دهد.
۶- کلاژ بسازید.
کتاب با روش کلاژ تصویرگری شده است. از کودک بخواهید به تصاویر نگاه کند و تلاش کند با وسایل دور ریختنی یکی از اجزای آن را بسازد. مانند نان یا کیسه گندم ( هدف ساخت کاردستی به سبک تصویرسازی کتاب است، مهم نیست که چه‌قدر شباهت بین سازه و تصویر است. کودک را برای تخیل کردن، آزاد بگذارید).
۷- به محیط‌زیست کمک کنید.
به همراه کودک درباره آلودگی‌های رودخانه‌ها و زباله‌هایی که توسط آدم‌ها وارد آب می‌شود، پژوهش کنید. هم‌چنین درباره کارهایی که می‌توان برای کم کردن این آلودگی‌ها کرد نیز جستجو کنید. او را به تفکیک زباله‌ها تشویق کنید و از او بخواهید راه حلی را هرچند کوچک مانند جعبه تفکیک زباله یا هرچه به ذهن خودش می‌رسد، در این باره اجرا کند. برای عملی شدن این ایده همراهی خانواده یا مربیان و کودکان دیگر نیاز است.
۸- نمایش خلاق بازی کنید.
همه بخش‌های داستان، به صورتی روایت شده است که مناسب نمایش خلاق است. از کودک بخواهید به همراه دوستانش، در حالی یک نفر داستان را برایشان می‌خواند، هر چه می‌شنوند را بازی کنند (هدف بروز حس‌هاست).
۹- گندم سبز کنید.
گندم کامل (دارای پوست) تهیه کنید و با همراهی کودک تعدادی از آن را لای دستمال بگذارید و مرطوب کنید تا سبز شود. به شکل دانه قبل و بعد از جوانه زدن دقت کنید. با ذره‌بین جوانه‌ها را دقیق‌تر ببینید. دانه‌ها را بکارید تا سبز شوند. کودک را همراهی کنید تا خودش مراقبت از گیاهش را به عهده بگیرد.
۱۰- بازدید بروید.
به بازدید یک نانوایی یا آسیاب یا کارخانه تولید آرد بروید و مراحل کار را از نزدیک ببینید.
📌 منبع : سایت کتابک