خانم حنا روزی تصمیم می‌گیرد برای گردش از خانه خارج شود. او از حیاط، از روی خرمن علف، از جلوی آسیاب، از شکاف دیوار چوبی و از زیر کندو‌های عسل می‌گذرد و به موقع برای شام به خانه باز می‌گردد.اما تصاویر، داستانی دیگر دارند. علاوه بر خانم حنای تُپل و بی‌خیال، با روباهی آشنا می‌شویم که به‌خاطر شکار خانم حنا بلاهای زیادی بر سرش می‌آید. بلاها و اتفاقاتی که به داستان انرژی بسیار و روحیه‌ای طنزگونه می‌بخشد.
تفاوت روایت‌گری میان متن و تصویر، کتاب را تبدیل به یکی از نمونه‌های کلاسیک و مثال‌زدنی کتاب‌های تصویری کرده است. جایی که متن بدون تصاویر بی‌معنی است (متن تنها از ۴۵ کلمه تشکیل شده است)، این تصاویرند که کل داستان را با جزئیات در ۳۲ صفحه به نمایش می‌گذارند. تصاویر کتاب ساده و بی پیرایه است و با مخاطب ارتباطی نزدیک برقرار می‌کند.
این اثر از معدود کتاب‌هایی است که مستقیماً کودکان کم‌سال را مخاطب قرار می‌دهد و از آن جا که متن نوشتاری آن درباره‌ی آن‌چه آشکارا در تصاویر آمده سخن نمی‌گوید، کودک نسبت به بزرگسال احساس برتری می‌کند. دقیقاً به دلیل همین روایت‌گری تصویر است که کودک، خود مهار داستان را در دست می‌گیرد و از قصه‌گو و یا کتاب‌خوان در این امر پیشی می‌گیرد، کاری که باعث ایجاد حس لذت و قدرت در کودک می‌شود. شاید همین حس لذت و امکان تعامل کودک با داستان باشد که باعث گردیده است کتابی که در سال ۱۹۶۸ برای اولین بار به چاپ رسیده تا کنون بعد از گذشت ۴۰ سال بارها تجدید چاپ شود و هم‌چنان یکی از محبوب‌ترین کتاب‌های کودکان باقی بماند.
این کتاب به دلیل آن که متنی طولانی ندارد و داستان غالباً به کمک تصاویر روایت می‌شود فضای مناسبی را برای تمرین داستان‌نویسی و قصه‌گویی در اختیار کودکان می گذارد. فضای داستان و تصاویر آن امکان آموزش با موضوع مزرعه و حیوانات را فراهم می‌کند. برای زنده تر کردن این فعالیت مربی یا کتاب خوان می تواند نمونه‌ای از گندم طبیعی و یا سایر گیاهان موجود در مزرعه را همراه خود به کلاس بیاورد و در کنار انجام نمایش خلاق درباره‌ی فواید، صداها و خوراک حیوانات با کودکان گفت‌و‌گو کند.
یکی از امکانات کتاب امکان تمرین تصویر‌خوانی و تقویت قدرت دیداری کودکان است. باید از طریق پرسیدن سؤالاتی، کودکان را تشویق به دیدن چندباره‌ی تصاویرکرد. سؤالاتی نظیر: روی جلد کتاب چه می‌بینی؟ آیا خانه‌ای که در تصویر روی جلد است اسم یا شماره‌ای هم دارد؟ آیا خانم حنا می‌داند که روباه او را تعقیب می‌کند؟ چه چیزهایی را در مزرعه‌ای که خانم حنا در آن زندگی می‌کند می‌توانی ببینی؟ حیواناتی را که متوجه حضور روباه شده‌اند نام ببر؟ آیا می‌توانی صدای این حیوانات را تقلید کنی؟ چرا همه اتفاقات بد برای روباه می‌افتد؟ چند کندوی عسل در تصاویر کتاب وجود دارد؟ خنده‌دارترین بلایی که بر سر روباه آمد کدام بود؟ و بسیاری سؤالات دیگر که بنا به سن و قدرت درک و استدلال کودک می‌توان طرح کرد.
📑 برگرفته از سایت هدهد ( https://hodhod.com )
نوع فعالیت: فردی- گروهی
گروه سنی مخاطب: ۷ سال به بالا
هدف: آشنایی با جانوران، شناخت ویژگی های یک مزرعه
کتاب را به کودکان نشان دهید. از آن ها بپرسید:
- روی جلد کتاب چه چیزی می بینید؟
- آیا می دانید نام این خانه ی کوچک روی جلد چیست؟
از کودکان بخواهید گمانه زنی کنند چه اتفاقی در حال رخ دادن است. از آن ها بخواهید به صفحه ی عنوان کتاب نگاه کنند. از آن ها بپرسید: “در مزرعه ای که او زندگی می کند چه چیزی هایی می بینید؟” به تماشا کردن تصویرها ادامه دهید. به طناب در صفحه ی آسیاب اشاره کنید و از کودکان بخواهید گمانه زنی کنند. وقتی به صفحه ی مربوط به کندوی زنبور عسل می رسید، بایستید. همه ی جانورانی را که به روباه نگاه می کنند، نام ببرید.
پیش از خواندن کتاب از کودکان بخواهید برای هر بلایی که سر روباه می آید، یک صدا در بیاورند و بگویید این صداها را هنگام خواندن داستان در جای مناسب نیز به کار ببرند. پس از خواندن داستان از کودکان بپرسید:
- خانم حنا چگونه از خانه اش خارج شد؟
- چرا روباه این طور روی زمین می خزید؟
- چرا روباه هنگامی که روی خانم حنا می پرید، چنگک را ندید؟
- آیا خانم حنا می دانست که روباه او را تعقیب می کند؟
- آیا قورباغه ها می دانستند که روباه، خانم حنا را دنبال می کند؟
- بز چطور؟ سگ آبی چطور؟
- آیا خانم حنا می دانست هنگامی که از کنار آسیاب می گذشت، طناب به دور پایش پیچیده شده است؟
- یک بار دیگر به تصویرها نگاه کنید و پاسخ ها را کنترل کنید.
- خنده دارترین اتفاقی که برای روباه افتاد، چه بود؟
- آیا خانم حنا هرگز فهمید که خطری او را تهدید می کرد؟
- فکر می کنید روباه دوباره باز می گردد؟
🟩 فعالیت های بیشتر :
- با در اختیار قرار دادن خمیر بازی و کاغذ و ماژیک و مداد شمعی، از کودکان بخواهید که شخصیت های داستان و صحنه های داستان را بسازند یا بکشند و آن را بازگو کنند. کودکان می توانند دو جانور دیگر را انتخاب کنند و داستان خودشان را بسازند.
- از کودکان بخواهید نمایش خلاق اجرا کنند و از تصاویر و اشیای موجود در کلاس به جای دریاچه یا چنگک و … بهره بگیرند.
- مهدکودک به گردش بروید: از کنار درخت رد شوید … از روی سنگ بپرید… از زیر میله ها بگذرید …. و به موقع به کلاس برگردید. داستان این گردش را با کمک کودک تان بنویسید و تصویرگری کنید و در کتابخانه ی کلاس تان نگه دارید.
📌 منبع : سایت کتابک