طراح : خانم فرزانه دستنبوی
🔰 هوش منطقی – ریاضی چیست؟
این هوش به همراه هوش دیداری – فضایی و هوش کلامی – زبانی بخش عمده ای از بهره ی هوشی را تشکیل می دهد.امروزه آمارها بیانگر همبستگی بالا بین بهره ی هوشی و موفقیت تحصیلی بوده و افراد با استعداد در هوش منطقی – ریاضی در حل مسائل و پی بردن به مفاهیم پیچیده با استفاده از استدلال های منطقی،تبحر خاصی نشان می دهند به طوری که خیلی سریع تر از افراد دیگر می توانند با چالش های پیش رو کنار بیایند و گاهی هم شاهد خلق راهکارهای ذهنی برای حل مسائل بسیار پیچیده توسط آن افراد هستیم. بخشی از این هوش به دانش ریاضی و توانایی درک روابط ریاضی و بخش دیگری از این هوش مربوط به توانایی تحلیل و دریافت روابط منطقی بین پدیده هاست.
پس بنابراین هوش منطقی – ریاضی در واقع توانایی فرد در شناسایی روابط ریاضی، استفاده از تفکر انتقادی، استدلال منطقی و حل مسئله است و شامل مولفه های استعداد حافظه عددی- استدلال استقرایی، استدلال قیاسی ، محاسبه، درک منطقی، بسط مفاهیم و خلاقیت، درک روابط علت و معلولی و …. می شود.
🧩 معمای ذهن کودک
هدف : کدام بزرگ تر است ؟ کدام کوچکتر است؟
روش اجرا : روی یک کارت دو دایره بکشید، یکی از آنها کوچک و دیگری بزرگ باشد.روی کارت بعدی با دو مربع همین کار را کنید.روی کارت سوم دو مثلث کوچک و بزرگ رسم کنید.حالا کارت ها را یکی یکی به کودکان نشان دهید و بگویید کدام شکل کوچک و کدام بزرگ است.
✅ می توانید برای کشیدن اشکال از دو رنگ استفاده کنید مثلا شکل کوچک را سبز و شکل بزرگ را قرمز کنید. ممکن است کودک خردسال هیچ عکس العملی نشان ندهد و فقط نظاره گر این بازی باشد پس خودتان بگویید کدام کوچک تر و کدام بزرگتر است و بعد از کودک سوال کنید.
🧩 جورکردن اجسام
هدف : یادگیری ارتباطات بین اشیاء
روش اجرا : تعدادی از اشیاء را جفت جفت باهم ارتباط دارند تهیه کنید ( مثل مداد، پاک کن، نخ ، سوزن، دکمه ، پیراهن) سپس آنها را در اختیار کودک بگذارید.از کودک بخواهید تا دوتا دوتا آن هایی را که باهم ارتباط دارند مشخص کنند.در صورت متوجه نشدن کودک، شما ارتباط یک جفت از اشیاء را به او نشان دهید( مثلا مداد و کاغذ که ما مداد می توان روی کاغذ نوشت)
✅ در اجرای این بازی می توانید از کودک بخواهید که هنگام انتخاب جفت جفت اشیاء دلیل انتخاب خود را بیان کنند.این کار ضمن یادگیری بهتر مفهوم ارتباط بین اشیاء باعث می شود کودک قدرت گفتاری خود را نیز تقویت کند.
🧩 شکل سازی
هدف : یادگیری اشکال هندسی ( مربع ، مستطیل، مثلث، دایره ، لوزی و … )
روش اجرا : تعدادی دانه ی نخود و لوبیادر اختیار کودک قرار دهید. از قبل چند شکل هندسی مثل دایره،مثلث،مربع، مستطیل را روی کاغذ برش دهید و کودک نشان دهید. از کودک بخواهید با دانه های نخود و لوبیا شکل هایی مانند اشکال هندسی بسازد.
این بازی را می توان با کشیدن اشکال هندسی روی خاک، درست کردن آن ها با خمیر بازی یا ماکارونی های میله ای نیز انجام دهید.
🧩 درست کردن اشیاء با خاک رس
هدف : یادگیری اندازه و اشکال هندسی
روش اجرا : کمی گل رس نرم یا خمیر بازی تهیه کنید.قالب های مختلفی شبیه اشکال هندسی مانند لیوان، نعلبکی، برخی ظروف به شکل مثلث و … در اختیار کودک قرار دهید. از کودک بخواهید گل رس یا خمیر بازی را روی سطح صاف مثل سینی یا موزاییک پهن کند.حالا به او کمک کنید تا با ظروفی که در اختیار دارد شکل های مختلفی روی سطح خمیر درست کند.از کودک بپرسید این شکل که درست کرده است شبیه به چیزی است؟ بعد یک تکه چوب یا مداد به کودک بدهید و بگویید برای شکل ها چشم و دهان و یا دست و پا بکشند.
🧩 نوشتن اعداد با ماکارونی میله ای
هدف : یادگیری اعداد
روش اجرا : مقداری ماکارونی میله ای پخته شده و یک تکه مقوا تهیه کنید.مقوا را به کودک بدهید و از کودک بخواهید ماکارونی پخته شده را روی کاغذ بچسبانند.حاصل کار را به صورت تابلو در اتاق کودک نصب کنید.
✅ این بازی را برای آموزش حروف الفبا و اشکال هم می توان استفاده کرد. در ضمن می توان هنگام آب پز کردن ماکارونی با اضافه کردن رنگ خوراکی آنها را رنگی طبخ کنید.
🧩 نقاشی شنی
هدف : یادگیری اعداد و اشکال هندسی
روش اجرا : دو یا سه برگ کاغذ، چسب و مقاری شن تهیه کنید. کاغذ را به همراه چسب ماتیکی به کودک بدهید سپس کمک کنید تا کودک با چسب روی کاغذ اعداد و اشکال هندسی بکشد.بعد مقداری شن به کودک بدهید تا به آرامی روی کاغذ پخش کند.سپس از کودک بخواهید تا با تکان دادن کاغذ شن های اضافه را از روی کاغذ کنار بزنند. این کار را می توانید با شن های رنگارنگ یا حتی حبوبات نیز انجام دهید.این کار باعث می شود کودک بتواند با اعداد و اشکال هندسی به صورت ملموس تری آشنا شود.
🧩 کدام طبقه ؟
هدف : یادگیری طبقه بندی
روش اجرا : اشیای مختلفی را روی میز و جلوی چشم کودک قرار دهید( این اشیاء شامل وسایلی است که کودک با آنها آشناست و روزانه در جلوی دیدش قرار دارد).سعی کنید این اشیاء از لحاظ جنس با هم متفاوت باشند مثلا تعدادی پلاستیکی و تعدادی پارچه ای و تعدادی آهنی باشند.در مورد جنس اشیای مختلف با کودک صحبت کنید( در صورت نیاز مثالی در مورد اشیای روی میز بزنید)
از کودک بپرسید کدام یک از این اشیاء چوبی و کدام یک آهنی هستند.از او بخواهید اشیاء را برحسب جنس جدا کند.
✅ این کار باعث می شود کودک بتواند از طریق تقسیم اشیاء طبق جنس آنها با مفهوم طبقه بندی آشنا شود.این طبقه بندی را می توانید بر اساس رنگ،اندازه، شکل و یا هر چیز دیگری انجام دهید.
🧩 کمتر و بیشتر
هدف : یادگیری تقابل مجموعه ها و درک مفهوم کمتری و بیشتری
روش اجرا : پنج لیوان و سه قاشق تهیه کنید.لیوان ها را کنارهم در سمت راست کودک و قاشق ها را در سمت چپ او روی زمین بگذارید.نکته ی مهم این است که اختلاف تعداد اشیای سمت چپ و راست نباید بیشتر از 2 تا باشد.از کودک بخواهید قاشق ها را تک تک بردارد و داخل لیوان ها قرار دهد.دو قاشق کم می آید از کودک سوال بپرسید تعداد قاشق ها از لیوان ها کمتر است یا بیشتر؟
✅ این بازی را می توانید با تعداد اشیای متفاوت در طرفین کودک برای درک مفهوم کمتر و بیشتر چندین بار انجام دهید.
🧩 طبقه بندی اشیاء
هدف : آموزش طبقه بندی بر اساس رنگ، شکل اندازه و مفهوم عدد
روش اجرا : مقداری حبوبات مانند ماش، عدس، نخود و لوبیا تهیه و داخل یک ظرف بریزید. اگر چهار نوع از این حبوبات را باهم مخلوط کرده اید چهار کاسه کوچک نیز تهیه کنید و جلوی کودک بگذارید.یک دانه از این حبوبات را به انتخاب خودتان داخل یک از این کاسه های خالی قرار دهید( مثلا یک نخود داخل اولین کاسه و یک عدس در دومین کاسه و …. )
از کودک بخواهید حبوباتی را که داخل ظرف مخلوط هستند را تک تک بردارند و آن ها را در ظرف های خورش طبقه بندی کند.
✅ با کمی خلاقیت می توانید این بازی را به روش های مختلفی و با وسایل گوناگون انجام دهید.مثلا سکه ها،دکمه ها، پیچ و مهره ها ، قاشق ها و چنگال ها و …
🧩 نقاشی قرینه
هدف : آموزش تقارن
روش اجرا : یک کاغذ سفید را از وسط تا کنید.از کودک بخواهید در یک طرف تا به وسیله ی رنگ های نقاشی مانند گواش، آبرنگ، جوهر های رنگی، رنگ انگشتی، … هر شکلی که دوست دارند بکشند.البته به کودک تذکر دهید که از خط تا خارج نشود( نقاشی باید خیلی تند انجام شود و قبل از خشک شدن رنگ کاغذ را از محل تا ببندید و روی هم فشار دهید)
در صورتی که این بازی صحیح انجام شود دو شکل متقارن در سمت چپ و راست صفحه خواهید داشت.این بازی را می توانید به وسیله ریختن چند قطره رنگ روی یک طرف کاغذ و سپس تا کردن آن انجام دهید.
✅ در ادامه و در زمانی که کودک به این بازی علاقه نشان داد می توانید از او بخواهید تا کف دستش را رنگی کند و سپس دستش را روی یک طرف کاغذ قرار دهد.سپس طرف دیگر کاغذ را روی هم تا کند و کمی فشار دهد تا نقشی شبیه دستش در آن طرف صفحه هم پدیدار شود.
🧩 الگو سازی
هدف : سنجش هوش سیال
روش اجرا : دوبرگ مقوا با رنگ های متفاوت تهیه کنید( مثلا یکی سبز و دیگری آبی ). از هر مقوا تعداد 10 یا 20 شکل هندسی ساده ی هم اندازه و شبیه هم تهیه کنید( مثلا 20 دایره ی آبی و 20 دایره ی سبز ) . دایره های رنگی را یکی در میان کنار هم و در راستای یک خط بچینید.مثلا اولین دایره سبز و دومین دایره آبی و دایره سوم دوباره سبز و دایره چهارم دوباره آبی باشد.
به همین ترتیب شکلها را ادامه دهید تا حدود 10 دایره کنار هم قرار گیرند. بقیه ی دایره ها را به کودک بدهید و به او بگویید به آنها نگاه کند و شبیه آنها را درست کند.باید توجه داشته باشید که از هیچ گونه راهنمایی و توضیحی نباید استفاده کنید.مثلا نگویید یکی را سبزو یکی را آبی کند.کودک خودش باید بتواند تشخیص دهد.در مرحله بعدی همین بازی را انجام دهید اما این بار دو دایره ی سبز و یک دایره ی آبی را پشت سرهم بگذارید و این کار را تا آخر ادامه دهید( به تعداد 10 دایره کنار هم بگذارید)
از کودک بخواهید به آن نگاه کند و مانند آن را درست کند.در مرحله بعد الگوهای زیر را به کودک نشان دهید
2 دایره سبز 2 دایره آبی
2 دایره سبز 1 دایره آبی
3 دایره آبی 2 دایره سبز
1 دایره آبی 3 دایره سبز
✅ این بازی را می توانید با حبوبات ،قاشق چنگال، و وسایل دیگر انجام دهید.در این بازی نباید هیچ توضیحی داده شود و فقط باید به کودک گفته شود به دایره ها نگاه کند و شکل را ادامه بدهد. در چندین مرحله که این بازی را انجام دادید و کودک در تعیین الگو مهارت پیدا کرد می توانید از تلفیق اشکال استفاده کنید. مثلا 2 دایره 1 مربع یا 2 مربع 1 دایره 1 مثلث
ثبت ديدگاه