- سیما صمیمی
- کوشک برآفتاب
محل اجرای آزمایش:
مدرسه کوشک برآفتاب
تاریخ اجرای آزمایش:
روز شنبه ۱۴۰۲/۰۸/۰۲
پایه تحصیلی دانش‌آموزان:
پایه پنجم و ششم (۸ نفر)
موضوع:
آزمایش شهاب سنگ
وسایل مورد نیاز:
۳ عدد ظرف شفاف هم اندازه
یک ظرف حاوی گچ
یک ظرف حاوی خاک
یک ظرف حاوی آب
* گچ، خاک و آب هم اندازه باشند
چند تا تیله در سایزهای مختلف و هم اندازه
چند تا سنگ متفاوت
خط کش
دستکش
روپوش
نحوه‌ی انجام آزمایش:
برای شروع آزمایش، چند تا از تیله‌ها را در ارتفاع متفاوتی که این ارتفاع‌ها را با استفاده از خط‌کش مشخص کردیم مثلاً ارتفاع اولیه‌ی ما ۳۰ سانتی‌متر بود و تیله را در خاک انداختیم. تیله‌ی بعدی را در ارتفاع ۱۶ سانتی‌متری انداختیم.
سپس عمق و قطر ایجاد شده توسط آن تیله‌ای که ارتفاع ۳۰ سانتی‌متری داشت و همینطور عمق و قطر ایجاد شده توسط تیله‌ی دیگر که ارتفاع ۱۶ سانتی‌متری داشت؛ اندازه‌گیری کردیم.
بعد از این کار همین حرکت را در ظرف گچ هم انجام دادیم و نتیجه‌های اندازه‌گیری‌ها را یادداشت کردیم. این اندازه‌ها را با همدیگر مقایسه کردیم. برای اینکه بدانیم علت و تفاوت این اتفاق چیست و چرا عمق بیشتری در گچ ایجاد شده است، با بچه‌ها سؤالاتی را پرسیدیم و جواب دادیم.
پرسش و پاسخ به صورت عملی:
بچه‌ها یکسری سؤالاتی پرسیدند:
چگونه شهاب سنگ به‌وجود می‌آید؟ اصلاً شهاب سنگ چیست؟
با توجه به درک بچه‌ها توضیحات کلی دادم در حدی که یک فهم و یا درک ابتدایی از این موضوع داشته باشند. گفتم: هر چیزی که دارای یک جرمی باشد و از فضا به زمین بیفتد ما به آن شهاب سنگ می‌گوییم.
بچه‌ها به این نتیجه رسیدند تیله‌هایی که در ارتفاع ۳۰ سانتی‌متری رها شده بودند، عمق بیشتری را ایجاد کرده‌اند. از آن‌ها پرسیدم به نظرتان وقتی که شهاب سنگ‌ها یک اندازه بودند، چرا ارتفاع ۳۰ سانتی‌متری عمق بیشتری را ایجاد کرد؟
بچه‌ها دقیقاً همان جوابی که می‌خواستم را دادند و گفتند: وقتی از ارتفاع بالاتری شهاب سنگ را رها می‌کنیم با سرعت بیشتری رها می‌شود و نیروی بیشتری هم دارد.
ما می‌خواستیم در مورد عمق به این نتیجه نزدیک بشویم که اگر از سنگ با شکل و وزن متفاوت استفاده کنیم چه اتفاقی می‌افتد.
پرسیدم: بچه‌ها به نظرتان سنگی که بزرگتر است با سنگی که کوچکتر است، چه تفاوتی را ایجاد می‌کند؟
آن‌ها به این نتیجه رسیدند که سنگ بزرگتر عمق بیشتری را ایجاد می‌کند و همچنین قطر بیشتری را هم ایجاد می‌کند. در نهایت ما همین کار را در ظرف آب انجام دادیم یعنی در ارتفاع متفاوت و اندازه‌های متفاوت به این نتیجه رسیدیم که در آب اتفاق خاصی رخ نمی‌دهد و عمق و قطری را ایجاد نمی‌کند.
وقتی از بچه‌ها پرسیدم اگر اندازه و شکل شهاب سنگ‌ها متفاوت باشد چه می‌شود؟ یعنی مثلاً تیله‌ها یک اندازه و دارای یک جرم نباشند و متفاوت باشند، چه اتفاقی می‌افتد؟
برای پیدا کردن جواب درست، این روش را انجام دادیم یعنی دوتا سنگ در اندازه و جرم متفاوت با ارتفاع‌های حتی متفاوت رها کردیم و به این نتیجه رسیدیم آن سنگی که بزرگتر است عمق و قطر بیشتر را ایجاد می‌کند و بخاطر جرم بیشتری که دارد و بحث ارتفاع هم مثل همان تیله‌ها است یعنی ارتفاع بیشتر باعث ایجاد عمق بیشتری شد.
حل تمرین‌های کتاب:
در نهایت یکسری تمرین‌ها، جدول‌ها و نقطه چین‌ها در کتاب بود که با توجه به این آزمایش من از بچه‌ها می‌پرسیدم و آن‌ها جواب‌ها در کتاب با توجه به آنچه از آزمایش یاد گرفته بودند؛ توانستند به درستی پاسخ بدهند و بنویسند.
قرار شد در جلسات آینده اگر زمان کافی داشتیم یک مستند از سقوط شهاب سنگ و .. برایشان پخش کنم.
ثبت ديدگاه