- سیما صمیمی
- کوشک ابول
محل اجرای آزمایش:
مدرسه کوشک ابول
تاریخ اجرای آزمایش:
روز دوشنبه ۱۴۰۲/۰۸/۰۱
پایه تحصیلی دانش‌آموزان:
پایه پنجم (۹ نفر )
موضوع آزمایش:
آزمایش بادبادک
وسایل مورد نیاز:
کاغذهای رنگی به ازای هر دو نفر
چوب سیخ کباب به ازای هر دو نفر
چسب نواری
چند عدد قیچی
نخ محکم
از بچه‌ها خواستم یک مداد برای اینکه نخ را دور آن بپیچند، آماده کنند.
نحوه‌ی انجام آزمایش:
- بچه‌ها را گروهبندی کردم و قرار شد هر دو نفر یک بادبادک درست کنند. به هر گروه به‌صورت جداگانه وسایل را تقسیم کردم.
- کاغذها را به شکل بادبادک برش زدیم و این کار را در ابتدا من با همکاری یکی از گروه‌ها انجام دادیم و بچه‌ها می‌دیدند و انجام می‌دادند.
- به شکل‌های کتاب نگاه می‌کردیم و دقیقاً مطابق با خود شکل‌های کتاب چوب‌ها را به اندازه‌ی قطر کاغذ به هم وصل کردیم سپس با یک نخ کلفت چوب‌ها را محکم به هم وصل کردیم.
- در ادامه چوب‌ها را به اندازه‌ی قطر و پهنای بادبادک اندازه کردیم و چوب‌ها را برش زدیم.
- وقتی که چوب‌ها را محکم با یک نخ به هم بستیم، آن‌ها را به کاغذ چسب زدیم. گوشه‌های چوب‌ها را با گوشه‌های کاغذها به همدیگر چسب زدیم تا به راحتی از هم جدا نشوند وقتی از چسب استفاده کردیم، دیدیم که به راحتی ممکن است چوب‌ها از کاغذ جدا بشوند ولی با استفاده از نخ محکم‌تر می‌ماند.
- از چند تا برش‌های مقوا برای تزیین بادبادک استفاده کردیم. برای گوشه‌های خود بادبادک از کاغذهای تزئینی استفاده کردیم یعنی اضافه‌های همان کاغذهای مقوا بود. به بچه‌ها گفتم از هر نوع کاغذی یا کاغذ باطله می‌توانند استفاده کنند.
پرسش و پاسخ:
در نهایت سؤالاتی را از بچه‌ها پرسیدم. گفتم وقتی این کاغذ را برش زدیم چه تغییری را ایجاد کردیم؟
یکی از بچه‌ها گفت: خانم ما تغییر فیزیکی و شیمیایی را که خواندیم. تغییر فیزیکی اگه اندازه‌ی یک چیزی تغییر کند، تغییر فیزیکی می‌شود.
کاملاً درست جواب داد سپس گفتم: حالا چه تغییرات دیگری ایجاد کرده‌ایم؟
یکی گفت: خانم وقتی چوب را نصف کردیم تغییر فیزیکی شد چون فقط اندازه‌اش تغییر کرد. در اینجا پرسیدم: بچه‌ها ما کاغذ را برش زدیم یا مثلاً چوب را نصف کردیم؛ آیا بوی کاغذ یا رنگ کاغذ تغییر کرد؟
گفتند: نه!
گفتم: اگر بو و رنگ کاغذ تغییر کند چه؟ اگر ما کاری کنیم که رنگ این کاغذ عوض شود، چه اتفاقی می‌افتد؟
گفتند: این تغییر شیمیایی را ایجاد می‌کند.
خوشبختانه بچه‌ها کاملاً با مفهوم تغییرات فیزیکی و شیمیایی آشنایی پیدا کرده بودند. تعدادی سؤال و جواب می‌کردیم و مثال‌های متعددی را برای تغییرات فیزیکی بیان کردیم مثلاً لباس‌هایمان را در خانه تا می‌زنیم، این تغییر فیزیکی می‌شود چون فقط شکل لباس شاید تغییر کند و وقتی آن را تا می‌زنیم جنس، رنگ و بوی لباس عوض نمی‌شود.
برای بادبادک مثال‌های زیادی بیان شد که مفهوم تغییر فیزیکی و شیمیایی برای بچه‌ها کاملاً جا بیفتد. گفتم: در تغییرات فیزیکی شکل و اندازه‌ی ماده تغییر می‌کند اما جنس، بو و رنگ که دچار تغییرات شیمیایی می‌شوند، هیچ تغییری نمی‌کنند. بعد از صحبت‌هایمان به حیاط رفتیم و بادبادک‌ها را با اینکه باد نبود و سرعت باد کم بود اما بچه‌ها می‌دویدند که بادبادک‌ها به هوا بروند و خیلی لذت برده بودند.
آموزش پذیری مربی از بچه‌ها:
جالب این است که این آزمایش را قبلاً در مدرسه‌ی دیگری انجام داده بودم و چون که برش‌ها به درستی انجام نشده بودند؛ یعنی من یک بار خودم کار را انجام نداده بودم. تمامی مراحل کار را دست دانش آموزان سپردم و خودشان برش‌ها را انجام دادند. خبرش‌ها را درست انجام نداده بودند و چوب‌ها را هم به درستی به همدیگر وصل نکرده بودند یعنی من توضیحات کاملی به آن‌ها نداده بودم.
با توجه به اینکه به کتاب نگاه می‌کردم و خودشان هم می‌گفتند: خانم ما می‌توانیم این کار را انجام بدهیم پس اجازه دادم خودشان انجام بدهند. بعد از اینکه بادبادک‌ها را درست کردند و به حیاط رفتند؛ حتی وقتی می‌دویدند هم بادبادک بالا نمی‌رفت! به بچه‌ها گفتم یک جا جمع شوید و بادبادک یکی از گروه‌ها را برداشتم. گفتم گروه‌های دیگر بگویند به نظرتان علت اینکه بادبادک این گروه به هوا نمی‌رفت؛ چییست؟
بچه‌ها خودشان می‌فهمیدند. یکی از آن‌ها گفت خانم نگاه کن چوب این بادبادک باز شده و یکی از چوب‌هایش کلاً از چوب دیگر با فاصله است و این باعث می‌شود که به راحتی هوا نرود!
دیگری گفت: خانم نگاه کن این تصویری که در کتاب‌مان است به شکل دیگری است ولی اندازه‌ی هر دو تا قطر بادبادک این دوست‌مان یک اندازه است و این باعث می‌شود که بادبادک هوا نرود. این جواب دقیقاً همان چیزی بود که حدس می‌زدم برای درست کردن بادبادک اشتباه انجام بدهم!
نکات مربوط به آزمایش:
سپس خودم یک بار برای بچه‌ها انجام دادم. گفتم این را ببینید باید به این صورت برش زده شود و حتماً در خانه، خودتان یک یا دو بار انجام دهید و بعد برای من توضیح بدهید.
اینجا هم اصلاً باد نمی‌آمد و مجبور بودیم که بچه‌ها نخ را کمی باز کنند و بادبادک‌ها را در دستشان بالا بگیرند سپس سریع بدوند تا جریان باد زیر بادبادک بیشتر بشود و بادبادک بالا نگه داشته بشود. در اصل باید وقتی هوا خوب باشد و باد به خوبی بوزد این کار را انجام بدهیم و ما نخ را آرام آرام رها کنیم تا بادبادک خودش با توجه به سرعت باد بالا برود.
این نکته را به بچه‌ها متذکر شدم و گفتم هر وقت که فکر کردید هوا خیلی خوب است و باد خوبی می‌وزد این کار را انجام بدهید و حسابی از آن لذت ببرید.
ثبت ديدگاه